Cá mặt trăng (tên khoa học: Mola mola) hay còn gọi cá mola là một loài cá biển thuộc Bộ Cá Nóc, thường sinh sống ở vùng nước sâu và có nhiệt độ thấp ngoài đại dương.
Trong tiếng Pháp, tiếng Tây Ban Nha, tiếng Bồ Đào Nha, tiếng Ý, tiếng Hà Lan, tiếng Nga...loài cá này được gọi là cá mặt trăng. Còn trong tiếng Anh, cái tên ocean sunfish của chúng được dịch nghĩa là cá mặt trời. Sỡ dĩ người Anh gọi như vậy là bởi chúng thường hay bơi sát sát mặt nước như đang tắm nắng trên biển.
Cá mặt trăng có thân hình to lớn, ngắn, dáng bầu dục và dẹp một bên. Toàn thân được bao phủ bởi một lớp da trơn mỏng nhưng khá thô. Thân trên có màu xám hoặc nâu còn thân dưới có màu nhạt hơn.
Phần cuối cá mặt trăng có 2 cái vây lưng và vây hậu môn ngắn, có vị trị gần như đối xứng với nhau. Ngoài ra, cá còn có vây ngực hình tròn nhỏ, vây đuôi dài bao quanh phía sau thân.
Cá mặt trăng có mặt, khe mang và miệng nhỏ. Trong miệng có 2 hàm răng nhỏ, mỗi hàm có 2 cái răng, dùng để ăn các loài giáp xác nhỏ và các phiêu sinh vật khác.
Tuy có thân hình to lớn nhưng cá mặt trăng lại có kích thước thân ngắn nên lực bơi rất yếu. Chính vì thế mà chúng thường hay buông lỏng, để thân mình trôi nghiêng một bên theo dòng nước.
Điểm đặc biệt nhất của cá mặt trăng nằm ở đôi mắt. Vì thường sinh sống ở vùng nước lạnh nên nhiệt độ của môi trường này có thể ảnh hưởng đến các chức năng thần kinh và thị giác của cá.
Do đó, đôi mắt cá thường có các mô và cặp cơ hoành nằm ở bên trong làm nhiệm vụ phát ra nhiệt và sưởi ấm mắt, não.
Các nhà khoa học nói rằng: mắt cá mặt trăng thực sự tiến hóa khi chứa các mô cơ có nhiệt độ cao hơn 2 độ C so với các mô cơ thông thường (có trường hợp lên đến 6 độ C). Điều này giúp chúng tránh được sự ảnh hưởng từ môi trường có nhiệt độ thấp.
Cá mặt trăng là loài cá nước mặn, thường sinh sống ở vùng biển nhiệt đới, phân bố trên toàn thế giới. Chúng có thể sống ở độ sâu khoảng 200m hoặc dễ dàng lặn xuống độ sâu khoảng 600m dưới đại dương.
Vì có đặc tính hiền, thân hình to tròn và ngắn nên cá mặt trăng ít khi tấn công các loài khác dưới đáy biển. Tại vùng biển Việt Nam, loài cá này rất khan hiếm nên được xếp vào danh sách đỏ, cấm khai thác và đánh bắt.
Lúc nhỏ, cá mặt trăng bơi rất khỏe theo đàn. Khi trưởng thành, chúng mang thân hình to tròn với kích thước ngắn nên lực bơi yếu dần. Vì thế, cá mặt trăng thường để mình tự trôi nghiêng theo dòng nước.
Khi săn mồi, chúng lại dồn hết lực để bơi và lặn xuống biển rất nhanh. Kiếm mồi xong, chúng lại để thân trôi tự do theo dòng hải lưu.
Vì có hình dáng không mấy đẹp mắt nên nhiều người cho rằng cá mặt trăng có độc, không thể ăn được. Tuy nhiên, loài cá này hoàn toàn không chứa độc và có thể ăn được bình thường.
Tại Nhật Bản, Hàn Quốc và một số nước có nhiều cá mặt trăng sinh sống, người ta thường đánh bắt loài cá này để làm thực phẩm, chế biến các món ăn ngon.
Như đã nói ở trên, tại vùng biển Việt Nam, cá mặt trăng rất quý hiếm nên được xếp vào danh sách đỏ cần được bảo tồn.
Chính vì vậy mà mọi hành vi đánh bắt loài cá này cần được ngăn chặn để bảo vệ loài. Do đó, chúng ta không thể biết được nơi mua hay giá tiền của loài cá này tại thị trường Việt Nam.
Người đăng: chiu