Bột gạo là một loại bột được tạo ra từ việc xay mịn những hạt gạo sau khi ngâm, nó khác với tinh bột gạo (thường được ngâm gạo vào dung dịch kiềm, thay vì nước).
Người ra có thể sử dụng bột gạo thay thế cho bột mì trong một số công thức nấu ăn. Bột gạo được sử dụng phổ biến trong nền ẩm thực của các nước châu Á, như Việt Nam thường dùng bột gạo trong các món bánh canh, bánh bò, bánh đậu xanh, bánh xèo, bún gạo, bánh cuốn hay bánh khoái.
Để sản xuất bột gạo, cần trải qua các bước cơ bản sau:
Ngâm gạo: Sau khi bỏ trấu, gạo được ngâm vào nước để làm cho hạt gạo trở nên mềm hơn (quá trình này gọi là hydrat hóa).
Xay gạo: Công đoạn xay gạo sẽ làm phá vỡ cấu trúc của hạt gạo, làm cho màng bao của tế bào bị vỡ ra, nhờ đó giải phóng được tinh bột. Đồng thời, quá trình xay gạo còn góp phần làm cho hạt gạo dần dần chuyển thành dạng bột.
Khuấy: Giai đoạn khuấy sẽ kích hoạt các phân tử tinh bột thoát ra khỏi các túi bột lạp (trong cấu trúc hạt gạo), đồng thời loại bỏ dễ dàng được một số tạp chất nhẹ được nổi lên như chất béo có trong hạt gạo.
Lắng gạn hỗn hợp bột gạo: Giai đoạn này giúp tách bột gạo ra khỏi nước theo 2 phương pháp - lắng gạn hoặc ly tâm.
Chia bột ướt: Sau khi lấy được bột gạo ở dạng nhão (sau khi lắng gạn), thì khối bột này sẽ được chia đồng đều ra trên mâm tre (có bọc vải), giúp cho bột khô hoàn toàn. Nhờ có bọc vải lên mâm tre sẽ giúp bạn lấy được bột gạo dễ dàng khi bột khô.
Phơi bột gạo nhão: Tiến hành phơi bột gạo nhão khoảng 4 - 6 tiếng, hoặc sấy khô nhưng phải đảm bảo bột gạo vẫn giữ được độ ẩm cao nhất 15%. Vì nếu phơi khô quá mức dễ làm cho vi khuẩn và nấm mốc có điều kiện phát triển, gây hỏng bột.
Cuối cùng, bột gạo khô có thể được đóng gói, hoặc bảo quản trong hủ/lọ thủy tinh, gốm đều được.
Bột gạo được xay từ hạt gạo và tùy theo bạn sử dụng loại gạo như thế nào mà bột gạo sẽ có đặc điểm của hạt gạo đó. Hiện nay có 3 loại bột gạo được dùng phổ biến là:
Bột gạo tẻ là loại bột được xay từ hạt gạo tẻ, đây là loại gạo mà chúng ta nấu cơm hằng ngày, nó có màu trắng đục và hơi sạm.
Bột gạo tẻ thường được sử dụng phổ biến trong nhiều món ăn từ Bắc vào Nam như bánh xèo, bánh đúc, bánh bèo, bánh khoái, bánh bò hay bánh canh. Hơn nữa, bột gạo tẻ còn làm giảm bớt độ dẻo của một số món ăn như bánh trôi và bánh rán để phù hợp hơn với khẩu vị của người ăn.
Bột gạo nếp là loại bột được làm từ hạt gạo nếp (còn gọi là gạo sáp), đây là loại gạo được dùng để làm ra món xôi và chè. Bột gạo nếp có màu trắng tự nhiên, mịn và gây dính tay.
Ngoài ra, bột gạo nếp cũng được sử dụng trong nhiều món ăn như bánh gai, bánh khúc hay bánh rán.
Bột gạo lứt được làm từ hạt gạo lứt, không chứa bất kì thành phần phụ gia nào khác và có màu nâu nhạt cho đến màu nâu sẫm, chút vị béo và hương thơm đặc trưng của hạt gạo lứt. Đây là loại bột gạo chứa nhiều chất dinh dưỡng hơn bột gạo thông thường nên cũng được sử dụng trong mục đích chữa bệnh, bên cạnh việc chế biến ra nhiều món ăn ngon.
Trong ẩm thực, bột gạo có rất nhiều công dụng khác nhau. Dưới đây là những công dụng nổi trội nhất mà mọi người nên biết.
Đây chính là công dụng chính của bột gạo. Chúng được sử dụng trong làm các loại bánh ngọt, bánh mặn. Nổi tiếng có thể kể tới bánh nếp, bánh dẻo, bánh rán ngọt, bánh bèo, bánh bột lọc… Do đó, nó là một nguyên liệu quen thuộc, được sử dụng rất nhiều trong làm các món ăn vặt.
Có thể bạn không biết, bánh phở của chúng ta vốn được làm từ bột gạo. Trải qua nhiều công đoạn khác nhau, bột gạo sẽ trở thành những bánh phở đều đặn với hương vị tuyệt ngon. Từ đó, giúp bạn chế biến những món phở thơm ngon.
Ngoài làm phở, một công dụng khác của bột gạo chính là làm bún. Sợi bún dẻo, thơm ngọt là do được làm từ bột gạo chất lượng. Bún có ngon hay không phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng của nguyên liệu gạo sử dụng.
Trong những món chè, súp, việc làm sệt dung dịch là điều cần thiết. Và bột gạo cũng sở hữu công dụng tuyệt vời này. Mọi người có thể dùng bột gạo thay cho bột năng, bột sắn để mang lại hiệu quả tốt nhất.
Người đăng: chiu