Staking là hành động giữ 1 lượng coin nhất định trong ví hoặc Nodes/Masternodes của 1 dự án Blockchain trong 1 khoảng thời gian để nhận được phần thưởng. Phần thưởng này dựa trên công sức bỏ ra bao gồm: lượng coin stake, thời lượng stake.
Staking trong cơ chế đồng thuận PoS(*): 1 lượng coin nhất định được đặt cược để đảm bảo cho 1 nhiệm vụ nào đó.
Trong cơ chế PoS, anh em stake coin để đảm bảo, chứng minh năng lực xử lý giao dịch và tạo khối của mình. Đồng thời, nhận được phần thưởng với công sức bỏ ra. Việc Staking này tác động trực tiếp tới mạng lưới Blockchain.
Ví dụ điển hình là các dự án Blockchain Platform như TomoChain, IOST, OneLedger (OLT), WAX, Tron (TRX)...
Staking để nhận Reward: Người dùng (user) dùng token của mình để stake lại vào trong hệ của dự án (không phải Blockchain riêng).
Việc Staking này không trực tiếp tham gia vào việc xác thực các giao dịch hay bất cứ nhiệm vụ gì liên quan tới các hoạt động trong mạng lưới. Tuy nhiên, dự án vẫn gọi là stake.
Trên thực tế, nó mang ý nghĩa giống như lock nhiều hơn. Người dùng lock càng lâu thì nhận được phần thưởng reward càng nhiều.
Ví dụ: stake KCS trên sàn (hold) để nhận thưởng thêm KCS. Lượng KCS làm phần thưởng được lấy từ lợi nhuận thu được của sàn chứ không phải từ việc tạo khối mới hay phí giao dịch.
KCS là ERC-20 Token trên Ethereum và việc Staking KCS không có bất kỳ tác động nào tới mạng lưới Blockchain của Ethereum.
Note: (*) PoS là cơ chế đồng thuận nói chung và tổng quát nhất của hình thức “Đặt cược coin để thực hiện nhiệm vụ". Ngoài ra, nó còn nhiều biến thể khác như PoSV, DPoS…
Tuy nhiên, chúng đều hoạt động dựa trên việc đặt cược coin. Vì vậy, trong bài viết này, mình sẽ sử dụng thuật ngữ PoS để nhắc tới các cơ chế đồng thuận sử dụng hình thức đặt cược coin này.
Thay vì việc để trên các sàn giao dịch mà không nhận gia tăng thêm số coin, anh em có thể đưa vào stake và nhận thêm số coin trong quá trình stake đó. Tất nhiên, việc này sẽ phù hợp với các anh em muốn hold đồng coin đó lâu dài. Còn nếu anh em muốn trade, mua bán liên tục thì sẽ không phù hợp.
So sánh 1 dàn máy ASIC mới nhất với 1 máy tính cấu hình cao. Để tham gia Staking tất nhiên, anh em phải thoả mãn một số điều kiện của dự án.
Không chỉ là số lượng coin mang đi stake, mà còn có cả các yêu cầu về cấu hình máy để tham gia stake.
Đặc biệt là các anh em muốn trở thành Nodes, Masternodes chính trong mạng lưới Blockchain thì chắc chắn sẽ cần các máy tính cấu hình cao hơn.
Tuy nhiên, anh em không cần thật nhiều máy tính để chạy Nodes mà gần như chỉ cần 1 máy và cài đặt 1 lần. Việc còn lại là tăng số lượng coin Staking bên trong đó.
Việc này khác biệt và tiết kiệm hơn nhiều so với việc PoW - càng nhiều máy tính cấu hình cao thì càng đào được nhiều.
Việc Staking được thực hiện an toàn vì có bản backup.
Đồng thời, trước khi chính thức Staking, anh em đã có thể tính toán tỉ lệ lợi nhuận của mình sau khoảng thời gian Staking đó.
Ngày giờ nào anh em được unlock, hay nếu muốn un-stake giữa chừng thì anh em mất bao lâu để nhận được coin.
Staking trong PoS chính là hình thức để các Blockchain nền tảng tạo tính phi tập trung cho mạng lưới của họ. Quyền lực và sức mạnh của mạng lưới lúc này sẽ được chia cho những người tham gia (Node, Masternodes...).
Tận dụng được nguồn lực bên ngoài cùng tham gia vận hành mạng lưới thông qua các Nodes.
Tạo động lực (Incentives) tham gia mạng lưới: Việc tham gia stake và nhận được phần thưởng sẽ giúp những người tham gia duy trì hoạt động của họ.
An toàn cho mạng lưới: Để thực hiện các vụ tấn công, các hacker phải nắm giữ sức mạnh 51% của mạng lưới. Việc phân tán sức mạnh đó ở các nodes khác nhau sẽ khiến cho việc gom sức mạnh của chúng để tạo các cuộc tần công là điều gần như bất khả thi.
Staking cũng sẽ tác động phần nào tới giá cả của coin, mình sẽ phân tích rõ hơn ở phần dưới.
Staking là hình thức đầu tư đem lại lợi nhuận đều đặn, nhưng chúng cũng có những rủi ro nhất định:
Trong suốt thời gian Staking, lượng coin tham gia stake bị khoá lại. Anh em sẽ không thể thực hiện bất kỳ việc mua/bán hay trading nào với lượng coin này. Việc un-stake sẽ khiến anh em không đạt được phần thưởng như mong muốn ban đầu. Thường thì để un-stake anh em cũng sẽ phải mất 1 khoảng thời gian để lấy lại số coin đã mang đi stake. Có thể khi nhận được số coin đó thì cơ hội đã qua rồi.
Không phải lúc nào Staking cũng có lời. Rủi ro lớn nhất anh em có thể gặp phải là giá coin down. Ví dụ: anh em stake 1,000 coin X (giá $0.1/X) với lãi suất là 30%/năm. Tới khi anh em nhận lãi, thì tổng số coin nhận được sẽ là 1,300 coin X. Nhưng nếu giá chỉ còn $0.07/X thì tổng giá trị lúc này còn $91 đô la (thấp hơn $100 đô la đầu tư ban đầu).
Mời anh em cùng tìm hiểu về cách Staking để tối ưu lợi nhuận nhất ở các phần dưới.
Việc người dùng Staking đối với các dự án sử dụng cơ chế đồng thuận PoS có ý nghĩa quyết định đối với cả mạng lưới Blockchain đó. Việc ấy là hiển nhiên.
Nhưng với các dự án áp dụng cơ chế PoS, khi bắt đầu cho phép Staking thì nó tác động thế nào tới giá cả của đồng coin đó?
Một số tác động tới nguồn cung và lưu thông mà anh em có thể thấy ngay:
Lượng coin mang đi stake sẽ bị lock trong khoảng thời gian đó. Có nghĩa là số coin này không thể tham gia lưu thông, mua bán trên các sàn giao dịch.
Vì vậy, nó khiến cho lượng coin lưu thông trên thị trường giảm đi.
Về cơ bản, khi lượng cung trong thị trường giảm đi tức là độ khan hiếm của nó tăng lên, nó sẽ làm cho giá tăng. Đây là quy luật cung cầu cơ bản.
Đây là tỉ lệ coin mới sinh ra so với lượng coin đang được lưu hành.
Trong Staking của cơ chế PoS, phần thưởng cho các staker đến từ 2 nguồn là phí giao dịch và block mới được sinh ra. Tức là, sẽ có lượng coin mới được sinh ra đưa vào thị trường sinh ra lạm phát.
Tỉ lệ lạm phát này ảnh hưởng trực tiếp tới lượng lưu thông và giá của đồng coin đó. Đối với các coin có cơ chế PoS thì tỉ lệ lạm phát này luôn luôn có.
Đây là thời gian mà coin bị lock. Thời gian này anh em có thể chọn ngay từ đầu. Thường các dự án sẽ cho các tuỳ chọn từ đầu. Ví dụ: 1 tháng, 3 tháng, hay 1 năm... Sau khoảng thời gian này anh em mới có thể nhận lại lượng coin đã tham gia stake.
Với các Node hoặc MasterNode tham gia stake thường xác định lock luôn trong suốt thời gian làm Node. Trong thời gian ấy, họ nhận reward làm nguồn thu.
Phần lớn các anh em đều có thể un-stake trước khi kết thúc quá trình stake. Tuy nhiên, anh em sẽ không thể nhận lại coin ngay sau khi nhấn nút “un-stake" mà thường sẽ phải mất 1 khoảng thời gian nhất định.
Các dự án tạo ra quy tắc này để việc un-stake không ảnh hưởng tới hoạt động bình thường của mạng lưới và họ có thời gian xử lý nếu lượng coin un-stake quá lớn.
Ví dụ: Trong TomoChain, các voter cho Masternode nếu muốn unstake sẽ nhận được sau 48h. Còn đối với Masternode muốn dừng hoạt động, họ sẽ chỉ nhận được TOMO sau 30 ngày.
Đây có lẽ là thông số anh em quan tâm nhiều nhất. Đây là tỉ lệ lãi anh em được nhận sau 1 khoảng thời gian Staking. Con số này càng lớn thì lượng coin nhận được sau khi stake càng lớn.
Tuy nhiên, để tối ưu nhất thì ngoài con số lãi suất cao chúng ta còn cần quan tâm tới các chỉ số khác nữa.
Đây là lượng coin tối thiểu để 1 user có thể bắt đầu tham gia Staking. Tuỳ vào từng dự án mà con số này có thể khác nhau.
Ví dụ: TomoChain yêu cầu 100 TOMO, Decred (DRC) cần tối thiểu 5 DRC để bắt đầu Staking.
Là khoảng thời gian coin được đem vào stake cho đến lúc nó có thể tham gia việc Staking chính thức (thời gian mà coin bắt đầu sinh lời).
Tuỳ vào từng dự án, thời gian này có thể từ vài giờ tới vài ngày.
Weight bao gồm độ tuổi coin và số lượng coin. Ở đây anh em có thể hiểu nó như sức nặng của coin.
Giá trị Weight này càng cao (lượng coin càng lớn và thời gian coin tham gia stake càng lâu) thì khả năng giành được quyền xử lý giao dịch và tạo khối càng lớn.
Vì vậy, nó ảnh hưởng trực tiếp tới reward (phần thưởng) mà anh em sẽ nhận được trong tương lai.
Người đăng: hoy